Musaka: tradycyjne greckie danie, które kochają Polacy

Musaka (moussaka) to pyszna zapiekanka, która jest jedną z podstawowych potraw kuchni greckiej. To wariacja włoskiej lasagne, która również składa się z mięsa mielonego. Zawiera jednak inne dodatki niż tradycyjna lasagne. Co trzeba wiedzieć o musace?

Co to jest musaka?

Musaka to nic innego jak prosta, warstwowa zapiekanka. Sycąca, pyszna, pełna warzyw, ale niestety kaloryczna. Musaka wywodzi się w kuchni bliskowschodniej. W greckiej wersji, która jest najbardziej popularna, składa się z mięsa mielonego, bakłażanów, pomidorów i sosu beszamelowego.

W innych krajach musakę przygotowuje się z różnych składników. W kuchni bałkańskiej (w Macedonii, Serbii, Bułgarii, Bośni i Hercegowinie) do przygotowania zapiekanego mięsa wykorzystuje się jagnięcinę, baraninę lub wołowinę. W kuchni arabskiej i rumuńskiej z kolei robi się ją z ziemniaków.

Kto wymyślił musakę?

Współczesna wersja zapiekanki znana jest od połowy XX wieku, ale samo danie ma wielowiekową tradycję. W 1950 roku kucharz Nikos Tselementes w książce "Greek Cookery" opublikował przepis na musakę z sosem beszamelowym. Od tej pory Grecy nie wyobrażają sobie tego dania bez dodatku sosu.

Ze źródeł historycznych wynika, że zapiekane mięso z warzywami jadano już w XIII wieku. Dodawano do niego różne warzywa, ale nie bakłażana. Ten przywędrował do kuchni greckiej dopiero na skutek arabskich wpływów.

Czy musaka to wartościowe danie?

Musaka jest bardzo sycąca, stanowi doskonały pomysł na obiad dla całej rodziny. Zawiera mięso mielone, które jest źródłem białka i bakłażany, które dostarczają potasu, magnezu, wapnia. Bakłażany poprawiają pracę układu pokarmowego, wspomagają przemianę materii, obniżają poziom cholesterolu. Odpowiadają też za prawidłową pracę serca i obniżenie ciśnienia krwi.

fioletowej skórze bakłażanów znajdują się antocyjany, związki fenolowe, które wykazują działanie przeciwgrzybicze, przeciwrzodowe. Dużo mówi się również o ich działaniu antyalergicznym i antynowotworowym.

Pomidory, które stanowią jeden z głównych składników tradycyjnej musaki, również są źródłem potasu. Zawierają też dużo witaminy C, A, K, kwasu foliowego i tiaminy. Składniki te usprawniają pracę układu nerwowego, wspomagają odporność, uszczelniają naczynia krwionośne. Dzięki zawartości likopenu, pomidory obniżają poziom „złego” cholesterolu i zapobiegają miażdżycy.

Jak zrobić musakę?

Tradycyjna musaka składa się z mięsa mielonego, bakłażana, pomidorów i sosu beszamelowego. Można do niej dodać inne ulubione warzywa, m.in. cukinię, ziemniaki, soczewicę. Zaletą tego dania jest to, że każdy może przygotować je tak jak lubi.

Przepis na musakę z bakłażanem

Składniki:

• 2 bakłażany
• 0,5 kg mięsa mielonego
• 1 cebula
• 1 ząbek czosnku
• puszka krojonych pomidorów
• 1 szklanka startego serca (najlepiej parmezanu)
• 200 ml czerwonego wina
• 1 łyżka natki pietruszki
• 1 łyżka oregano
• 1 łyżka cukru

Sos beszamelowy:

• 450 ml mleka
• 3 łyżki masła
• 3 łyżki mąki
• szczypta gałki muszkatołowej

Przygotowanie:

1. Mięso podsmażamy na patelni z cebulką i czosnkiem
2. Bakłażany kroimy na cząstki i podpiekamy w piekarniku, żeby zmiękły (wystarczy ok. 10 minut w temp. 180 stopni)
3. Do mięsa dodajemy pomidory, wino, przyprawy
4. Podduszamy pod przykryciem ok. 40 minut
5. Przygotowujemy sos beszamelowy: mleko zagotowujemy z masłem i gałką muszkatołową, później stopniowo dodajemy mąkę. Cały czas mieszamy, czekając aż sos zgęstnieje
6. Gdy mięso będzie gotowe, przygotowujemy zapiekankę
7. Dno naczynia żaroodpornego smarujemy masłem i obsypujemy bułką tartą. Na dnie układamy warstwami zapiekankę: bakłażana, farsz mięsno-warzywny, bakłażana, farsz mięsno-warzywny. Górę zapiekanki obficie posypujemy serem i polewamy sosem beszamelowym
8. Pieczemy w temperaturze 180 stopni przez 20 minut
9. Smacznego!

Musaka z ziemniakami

Musakę możemy przygotować również z ziemniakami. W tej wersji warto dodać do niej jeszcze cukinię. Przepis na musakę jest taki sam jak na jej wariację z bakłażanem. Dodajemy do niego tylko 400 g ziemniaków, które gotujemy, a po ugotowaniu kroimy na plastry.

Na dnie naczynia żaroodpornego układamy warstwami ziemniaki, bakłażana, farsz mięsny z cukinią, znów ziemniaki, bakłażana, farsz mięsny. Całość posypujemy serem i polewamy sosem beszamelowym.